ارزیابی ریسک خشک سالی کشاورزی محصول جو دیم تحت شرایط محدودیت داده (مطالعة موردی: آذربایجان شرقی)

ارزیابی ریسک خشک سالی کشاورزی در مواقع بحرانی قبل و طی فصل رشد محصول می تواند زمان کافی را برای سیاست گذاران و کشاورزان به منظور اتخاذ راهبرد های مناسب جهت کاهش پتانسیل ریسک خشک سالی فراهم کند. هدف این مطالعه توسعة مدلی آماری برای برآورد ریسک کیفی خشک سالی کشاورزی محصول جو دیم، قبل از کاشت و در حین فصل رشد، در شرایط محدودیت داده در استان آذربایجان شرقی است. متغیرهای ورودی مدل شامل مقادیر هفتگی شاخص بارندگی استاندارد (spi) در پنجره های زمانی مختلف و متغیر خروجی و ریسک عملکرد محصول جو، با دو گروه ریسک پایین و بالا، است. برای مدل سازی رابطة بین متغیرهای ورودی در مراحل مختلف رشد محصول از تکنیک های چندمتغیره استفاده شد. واسنجی مدل با استفاده از داده های پنج ایستگاه اهر، هشترود، مراغه، میانه، و سراب (1987ـ2003) و صحت سنجی آن با استفاده از داده های ایستگاه تبریز (1978ـ2003) انجام شد. نتایج نشان داد تکنیک های چندمتغیره با درنظرگرفتن شرایط رطوبتی قبل از کاشت محصول و اضافه کردن متغیرهای جدید هم زمان با رشد و نمو محصول جو دیم از توانایی کافی برای ارزیابی ریسک خشک سالی کشاورزی برخوردارند و دقت مدل همراه با توسعة محصول افزایش می یابد. صحت سنجی مدل نشان داد مناسب ترین مرحلة پیش بینی ریسک خشک سالی محصول جو دیم مرحلة گل دهی است. نتایج مرحلة پنجه زنی نیز رضایت بخش بود.